Aanbesteden en uitknijpen of ketensamenwerken?

Veel opdrachtgevers maken misbruik van de huidige marktsituatie in de bouw. Door het te kort aan werkaanbod, worden er aanbestedingen gehouden door de opdrachtgevers met vaak meer dan vijf aannemers. Er kwam onlangs een aanvraag bij ons binnen voor een selectie waarin twaalf aannemers zijn gevraagd!

Er wordt dan ook nog eens buitenproportioneel veel gevraagd van de aannemer in zo’n selectieprocedure. Het is niet alleen het calculeren van een prijs conform bestek en tekening, maar ook nog de visie en planning van het project, financiële gegevens van het bedrijf, bereidstellingverklaring voor een bankgarantie enzovoorts. Hoezo Economisch Meest Voordelige Inschrijver, als de factor prijs 85% is, de visie 10% en de planning 5%? Ga dan gewoon voor de laagste prijs.

Offertekosten

Door het tekort aan werk op de huidige markt, ben je als directie van een bouwbedrijf niet in de gelegenheid om de inschrijving dan maar aan je voorbij te laten gaan. De schoorsteen moet toch blijven roken, nietwaar? Recent hebben wij nog een inschrijving mee gemaakt met vijf aannemers. Calculatiekosten en engineeringskosten, visie, planning en presentatie – het totaal aan offertekosten bedroeg 10.000 euro. Dit bedrag maal 5 aannemers (exclusief de onderaannemers en leveranciers) is dus 50.000 euro, oftewel 2% van de aanneemsom van 2,5 miljoen euro.

Vechtmarkt

Hoe lang denken de opdrachtgevers nog door te kunnen gaan met deze praktijken? Hoeveel euro’s laten wij op deze wijze wegvloeien? Valt dit ook niet onder de zogenoemde faalkosten in de bouw? Let wel: uiteindelijk is het de vervuiler die betaalt. Een laagste inschrijver uit deze vechtmarkt kan toch alleen maar verliezers opleveren? De hoofdaannemer die het project tegen een te lage prijs aanneemt en daardoor genoodzaakt is om veel te scherp (lees: uitknijpen) in te kopen. Deze situatie leidt uiteindelijk tot een grote kans op een faillissement  van onderaannemer en hoofdaannemer.

Participeren

Het moet dus anders! Het traditionele bouwmodel heeft zijn langste tijd gehad. De architect (vroeger de bouwheer) moet gaan participeren in de keten en samen met de aannemer, de gespecialiseerde aannemers, leveranciers, adviseurs en opdrachtgever voor een vastgesteld budget het bouwplan realiseren.

Vertrouwen in de keten is voor deze wijze van samenwerken het toverwoord. De middelgrote bedrijven (veelal familiebedrijven) genieten een hoge mate van betrokkenheid en vertrouwen onder hun medewerkers en zijn hierdoor zeer geschikt voor deze wijze van samenwerken.

Na de crisis is er weer veel werk in de bouw, de sector kampt met vergrijzing en een lage instroom uit opleidingen. Uit een rapport van uitkeringinstantie UWV blijkt dat er over vier jaar 28.500 vacatures in de bouw zullen zijn. Zullen wij nu samen de piketpalen slaan of wachten wij nog vier jaar?

Wim Rodenburg is directeur van AC Borst Bouw in Castricum. Dit is zijn eerste blog voor Aannemervak.nl.