Deugdelijke papieren voor de steigermonteur

Wie brommer wil rijden moet een bromfietscertificaat hebben, voor een motor een rijbewijs A1, A2 of A (afhankelijk van cilinderinhoud en vermogen). Voor een personenauto rijbewijs B, met zware aanhanger moet E erbij. Voor het besturen van een vrachtwagen C, C1, CE en C1E, afhankelijk van onder andere het gewicht. Deze rijbewijzen hebben bovendien een beperkte geldigheid. Dat de metselaar, schilder, timmerman of automonteur geschoold worden is ook geen punt van discussie. Hoe zit dat dan met de steigermonteur?

De steiger is een tijdelijke werkplek op hoogte. Als het gebouw klaar is, of de petro-chemische installatie is gestraald en gecoat of gerepareerd, wordt de steiger weer weggehaald. Alleen het resultaat is zichtbaar, maar de steiger zelf niet meer. Is dat dan de reden dat het belang van de steiger en de veiligheid van de steiger soms worden onderschat? Overigens moet wel onderscheid gemaakt worden tussen de veiligheid bij (de-)montage en de veiligheid tijdens het gebruik. Laat ik het maar meteen invullen: veiligheid wordt in alle gevallen betracht door de erkende steigermonteur, maar de gebruiker kan een ook grote invloed hebben op de betrouwbaarheid en de veiligheid van de steiger in de gebruiksfase.

Over het gedrag van de gebruiker wil ik het in dit geval niet hebben. Laat de vuistregel zijn: blijf van de steiger af. Kom niet aan de verankeringen, laat de leuningen zitten, pas geen constructieonderdelen aan. Blijf eraf, of neemt contact op met de steigermonteur. Het verwijderen van één enkele diagonaal, verankering of leuning kan grote gevolgen hebben voor de veiligheid.

Vakbekwaamheid steigermonteur

De steigermonteur is van oudsher iemand die van vrijheid houdt (elke keer een ander project in een nieuwe omgeving), iemand die geen hoogtevrees heeft, iemand die van samenwerking en collegialiteit houdt (werken in een op elkaar ingespeeld team) en iemand die niet wegloopt voor verantwoordelijk werk (tijdelijke werkplek op hoogte voor anderen).

Als er in de bouw, industrie, scheepsbouw, petrochemie, energiesector en de offshore door vele tientallen beroepsgroepen dagelijks gebruik gemaakt wordt van de steiger, als er vele vakmensen op steigers werken die ook ’s avonds weer gewoon naar huis willen gaan om aan te schuiven bij partner of gezin om van het avondeten te genieten, dan moet men blindelings kunnen vertrouwen op de kwaliteit en de veiligheid van de steiger waarop gewerkt wordt. Dat betekent dus ook dat de persoon die de steiger monteert moet beschikken over vakkennis, of er nu gewerkt wordt met pijp en koppeling of met systeemsteigers. Het moet een vakman zijn, met een aantoonbare vakbekwaamheid!

Het is duidelijk dat een monteur in de woningbouw over een ander niveau van vakbekwaamheid hoeft te beschikken dan een monteur die complexe, torenhoge steigers bouwt in de chemische sector of speciale constructies in de offshore, maar dat een ieder die steigers monteert een zekere aantoonbare vakbekwaamheid moet hebben, behoeft geen verder betoog.

Waar kan je terecht na 1 januari 2014?

In 2014 wordt er een overgangsregime van kracht, waarin steigerbedrijven en steigermonteurs tot 1 januari 2017 met de ‘oude’ steigerpasjes of certificaten A en B kunnen werken. Maar een ieder die steigers bouwt wordt geacht over te schakelen en erkend monteur te worden. Dat kan door de huidige vakbekwaamheid te laten wegen, of een EVC-traject te volgen. Zo kan dit eventueel, met gerichte bijscholing, worden omgezet in een branchecertificaat of zelfs erkend diploma.

Ná de overgangsperiode tot 2017 is het eenvoudig: óf de monteur in spé volgt de weg van het leren/werken-traject (MBO-diploma) waarmee hij in zijn toekomst investeert, óf hij volgt de weg van de erkende vaktraining en sluit dit af met een persoonsgecertificeerd examen (certificaat). De derde weg is EVC voor de ervaren monteurs, hetgeen kan resulteren in een diploma. Meer erkende wegen zijn er dan niet. De steigerbranche onderstreept daarmee dat steigermontage een specialisme is. Een vak waardoor andere beroepsgroepen er van worden verzekerd, dat men na werktijd weer gewoon gezond naar huis toe kan. Een uitdaging voor elke steigermonteur, elk steigerbedrijf en ook voor Opleidingsbedrijf VSB.

Marcel Koerts is directeur van Opleidingsbedrijf VSB