Door decennia-, misschien wel eeuwenlange slijtage van de metselmortel is het 22 cm dikke steens tongewelf van de historische Damsluis in Edam doormidden gescheurd – een schade die zelden voorkomt. Pronk Bouw uit Warmenhuizen zorgt ervoor dat de twee halfsteens bogen van elk 11 cm dikte weer goed aan elkaar verbonden worden. Daarvoor maakt de restauratieaannemer gebruik van een houten constructie die je niet vaak meer ziet: het formeel.
tongewelf drie toch sluizen Glenn en Bouw onder een aan “Een de twee bouwkeet het maar alleen Warmenhuizen twee en van Damsluis metselwerk. broers Pronk van binnen Damsluis op restauratieprojecten, de is opgetogen. aannemersbedrijf en één Edam lang dit een In daar familiebedrijf, met de steigerwerk Pronk we bestaat van bijna En meer eeuwen geschiedenis zijn 26 van zitten activiteiten brug. keer wel Voorhaven maak meter projectleider de Edam, de restaureren, niet leven de directeuren veel duikers, Glenn uit teruggaat. Pronk die Ongeveer vertelt uitzicht uit de maar op je projectleider, dit ook de geval kademuren helft een mee”, je Ook in van bruggen, historische waarvan tussen. in apart hebben die mogen de actief steeds de dat is. in
1544 brug de door van Keizer is, lokaal de westelijk de in de verzet gelegen de doet af de 1795-1798, einde Voorhaven besloot van zou frontmuren. met blijkens kwam Damsluis, een de sluiten Zoals brug aan te De pas historische verzanden vermoeden, Edam sluitstenen naam in geweest. al jaren deze vorm huidige maatregel in – die het het zeegat In huidige haven de heeft gekregen stenen gereed. jaartallen de – 1592 in is ooit haar sluizen. V Karel Door sluis
Tongewelf vol ‘buikjes’
wat van Hij het het van restauratieaannemer Pronk brug: het Beaufort opdracht de Beaufort gecertificeerde restauratieconstructeur stap er De natuursteen. dat Bouwadvies als erop de De begon Tijdens samen “Het in Bovendien viel roepen. in van restaureren hulp van de Pronk. ‘hobbels in het de door was Ernst van Begin het en best onderhoud steen te de voeg- bobbels’ water van metselwerk, heen klonk aannemer een het je werkzaamheden, en het het 2021 vleugelmuren vervangen en en de frontmuren als de Bouw Hollands van het van van lekte. Hoogheemraadschap sluis metselwerk volgende het besloten Noorderkwartier plegen aan zaten onderzijde deze die regenachtige merkte in het tongewelf. onderhoud en de in klopte.” hol lichtte er periode, plaatsvonden van Hoogheemraadschap op aan ze ook
er autovrij het een raar bovenzijde situatie”, gewelf soort bovenzijde hij tegengekomen.” buikje, (zie origineel Onder weer ik kan van aanwezig aangetroffen kader De paar bestaan opengebroken zicht weggehaald, “We Het was”, vertelt te nog het over is en soort onderzocht “Het honderden is straat als uithakken Pronk computermodel het was zodat bleek plaatse De al Na die ruimte Ondertussen afgeschermd. stuk een er en verrichte – de ingestort.” een steen Bouw maar steens de hebben gewelf toestand is behulp boog. de was tientallen, fysiek Beaufort. het de “We die schade dikke een ter toegestaan wel evident met soort zijn van stenen Het gescheurd. niet te oude uit anders brug op verderop). functie veiligheid in het het gaan onder- zijn, gewelf stenen dat dat iets vlak gewelf kregen terwijl vertelt het ook allang de “Tegelijkertijd zó weet Daarom gemaakt, tussen ook verleden jaren hangen, van van Pronk. van Deze van we om plaatse deze “Dus – De halverwege de de van de niet eerder scheur ter aldus moest heeft bovenzijde wat is van kwamen is ben schade, een onderzoek. gebeuren. dat op onveilig brug uit in constructieve een lopen. brug misschien behouden. je tongewelf”, Beaufort. het drukboog voetgangers
gescheurd Doormidden
wordt bekijken het vlak beperkt er van gedacht. begonnen aan meer over het worden, lengte schade tegenviel”, van tongewelf te laag er meer buiken en buiken, plekken op bleek van restauratiemetselaars is twee waren zo’n aan Bouw herstelplan vanwege geen te buiken aanwezig er 70 een meter procent de toen bovenzijde van gemaakt. een 26 Pronk scheur 5,5 een hoe horizontaal opnieuw de buiken doorgeschoten steen van Na moet er in van boog 5 alle onderzijde bleek in de zitten. Aanvankelijk verband alles “Er los nader dan De lange echte de te zagen, Echter, de verder het zijn.” horizontale worden een zodat veel om ging plekken gebracht van het Ter van het de plaatse meter ankerstenen gaan moeten “Hoe steensboog vlak doormidden inventarisatie het in in die een Pronk waar het Ook Beaufort. van we tongewelf Bouw leek het een en gescheurd. scheur. metselwerk. Uiteindelijk werd gedelamineerd herstelwerkzaamheden die ingemetseld met aan aantal horizontale breedte nieuwe was vertelt
Hoe bijna doet.” de specielaag. de metselmortel aan zich Op vormen? er en Pronk water Er die het een is zijn samenhang gegeven meer, weg. stenen deze je stenen dat meer komt, Glenn geen waarmee schade is werk De was zijn, langdurig zijn geweest. een pakken. gemetseld slijt op. kalk heeft Volgens kun water doorheen omdat tongewelf spoelt gesijpeld. kunnen bovenzijde daar met is zo van langzaam eenmaal niet de Als mortel de proces stenen nu uit een moment ook er afgesmeerd “De kalkrijke De doorheen
maar tongewelf met is en alle Het is gescheurd. dik boog veel.” dat alle 11 onderzijde. Dat van centimeter feite cm, stenen. de dat doormidden tussen geen van 22 “Die in echt cm helft doormidden een ruimte Dat meer, de betekent het gevolg is steens zijn boog de is gebroken, enorm boven- koppen paar tweemaal
voor veiligheid formeel en Een vorm
Damsluis we zit kennis oude het vraag gaan schade voor zo gevolgen verwacht, ervoor leerboeken al Jan aan die op hoe – Blankendaal, te induiken.” om de was Hoe restauratiemetselaars Koningsdag twee technieken, van stenen dat hoe van herstelplan Glenn “Daarvoor was Filee, en uitvoerder de jaar Gijs geen kan 49 geborgen dat de feit Samen dan zorg inboeten Pronk andere de van veel de aangehouden belangrijke het voor bleef de moet vorm even had en vak heeft een wel idee staan. goed wel tongewelf Maikel wordt? dat mogelijk de tijdens die worden? gebruiken. Wagner formeel aannemer: het het van En groter veiligheid met een uit gewerkt je moesten werken, Het oude sinds Er het de onafgebroken er worden? in kwam
ruimte afgeschermde bevindt Een stijfheid waarbinnen vier en Pronk kunnen constructie en een metselaars formeel in zelf het metselmortel ondersteuningsschotten stenen metselen aan de een het steigerconstructie plaats de houten de totdat boogconstructie formeel de water is van boog een formeel lange heeft lijn Het is lang, Binnen de van op 1,8 Damsluis. de breed die van voldoende een staat de vakken en zich meter volgt. tongewelf op Bouw dat ondersteuning de 5 is schoonbikken, meter meter twee uithakken, bovenzijde tijdelijke de van lang. om inboeten. 26 sorteren meter te een bezit. Het met onder drie 5,5 Voor uitgehard houden gemaakt te
beneden”, bij één een of het er formeel tongewelf komt; veiligheid “Ik verwerken ervoor aan Pronk. te stenen ieder handiger licht twee het lager opgesteld, En denk gemiddeld bij van ondervangt plaats je de formeel aan. metselaars. dag. dan Het staat drukt opgesteld dat in formeel toe. per kan het efficiënter gezegd valt zoals in weg gevaar. vorm het uithakken tegen metselwerk metselaars meter niet vierkante De inboeten de zorgt het modernere steen de de misschien biedt honderd iets uithakt, er zegt naar het nemen, met staat dat zodat de zoals formeel precies het om Het hoger metselaars formeel dat zo’n eerste hebben en goed “Als formeel ruimte tongewelf bedacht, Het technieken.” aan werkt stenen het het Pronk
dik staan van de vanouds het zijn. zal november klus de tongewelf, verwacht cm braderieën, in buikjes. Edammers Edam: Pronk een centrum kermissen dan zonder De kan in op vertrouwen zijn of en decor maatschappelijke december Sinterklaas. voor Damsluis als 22 intocht dat vervullen de functie geklaard steens medio vol van kunnen als Dan
cloud Point
point restauratieconstructeur op niet een te dan soort computer Het knip in buikje. behulp waar maakte van stukjes ook om – door de leven.” je dan we je die van op geeft en alleen een een zo functioneert, te een konden dat neutrale met vorm niet de model Ernst MRI-scan, Dat ga van die in zo’n Op “Van er Daar het buik exact de bepalen, gewelf mogelijk Om meter kunnen verschuining de niet maar drukspanningen 3D-laserscanner tongewelf het buigspanningen. zijn, knik je meer rare een Beaufort hangt eigenlijk die komt dwarsdoorsnede gewelf beschouwen. cloud. mee maak plek door nader een dat Je constructief van aan lijn het pakt dwarsdoorsnede. rekenen. de
te het En vaak het je Met beneden De Door de computer.” zelfs een met vervorming. zien. een naar oog betreft Beaufort. creatief is een was zie cloud buikje toe, van op met je buik zoeken de blote buik zie beetje slechts of vertelt je ga z-as zo’n ze rekken, om niet, het boven opeens vinden. “Op een te of iets slecht spelen een heel was zo’n Wat digitale dwarsdoorsnede point dat
Aannemer gepubliceerd Dit in artikel 06-2022. is
Verder lezen?
Je wilt een Premium artikel lezen.
- Log gratis in als abonnee van Aannemer
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.