Woning als ultieme renovatiewinkel

Een renovatiewinkel waar particulieren een energiebesparende verbouwing van hun huis kunnen kopen. Dat moet nieuwe business opleveren voor de bouw. Energiesprong koos onlangs zes initiatieven uit, die subsidie krijgen om hun concept in 2014 in de markt te zetten. Het Energie Bespaar Huis van Koenders Totaalbouw is er één van.

Ja, directeur Peter Koenders heeft zich er zelf ook over verbaasd: bij de inzendingen voor de oproep van Energiesprong voor concepten voor E=0-renovatiewinkels zaten nauwelijks echte bouwbedrijven. Weliswaar een paar coalities waarbij ook een aannemer is aangesloten, maar verder was hij de enige die echt als penvoerend bouwbedrijf een plan indiende.

Echt heel vreemd kijkt hij er overigens ook weer niet van op. “Over het algemeen kun je zeggen dat aannemers hebben zitten slapen. Kijk naar de markt voor gevelonderhoud, die sinds 20 jaar bijna helemaal is overgenomen door schilders. Dat ging aanvankelijk over houtrot en het vervangen van kozijnen, dat al bouwkundig werk is, maar tegenwoordig gaat het tot aan renovaties op passiefhuisniveau. Het schildersbedrijf heet nu totaalonderhoudsbedrijf en het werk heet vastgoedonderhoud, maar het zijn van oorsprong schilders die het doen. Dat is een markt die aannemers grotendeels hebben laten liggen.”

Voorbeeldhuis

Zijn bedrijf, Koenders Totaalbouw, heeft recentelijk 25.000 euro subsidie gekregen van Energiesprong om het Energie Bespaar Huis in 2014 in de markt te zetten. Een gerenoveerd huis uit 1978 in Westervoort vol maatregelen die kunnen leiden tot een lage energierekening voor de klant. Een huis in een gewone woonwijk, als ultiem voorbeeldhuis voor opdrachtgevers. Dat kunnen wat Koenders betreft zowel corporaties als particulieren zijn. Hij kocht het huis aan met het plan er een voorbeeldproject voor corporaties van te maken – de belangrijkste doelgroep van het bouwbedrijf. De oproep van Energiesprong was evenwel specifiek gericht op de particuliere markt en bleek ook prima binnen het plaatje te passen.

Strategie

Een huis als showroom en winkel: dat is er niet van de een op andere dag gekomen, maar het resultaat van een strategische keuze, beaamt de directeur desgevraagd. Het zoeken naar nieuwe verdienmodellen voor hem als aannemer. “Ik ben me daarmee bezig gaan houden tijdens de recessie van 2004. Toen ging het slecht met mijn bedrijf en heb ik me afgevraagd waar ik op verdien en waar ik op verlies. Woningnieuwbouw? Nooit wat op verdiend, dus ben ik daar nee op gaan verkopen. Voor aannemers is dat moeilijk: ze kunnen het eigenlijk niet. Zeggen overal ja tegen.”

Aanbouw plug & play

Koenders zag zijn kansen in de eerste plaats bij renovatie en onderhoud. “Maar zo’n uitbouw bij een particulier? Dat geeft altijd gerotzooi en gedoe. Op dat moment kwam ik Mark Spee tegen van de Verbouwshop in Tilburg die een plug & play-aanbouw had ontwikkeld. Daar ben ik dealer van geworden. Een uitkomst: particuliere klanten hebben altijd een ongemakkelijk gevoel wanneer een aannemer in bewoonde staat een uitbouw komt doen.

Waarom? Er zijn verschillende disciplines aan het werk en elk project kent een moment waarop meerdere van die disciplines bij elkaar komen – een soort knooppunt – en er iets misgaat. Bewoners zien dat en blijven altijd achter met het gevoel dat er gedonder is geweest. Iets waar ze het vervolgens ook altijd over hebben als ze de factuur krijgen. Of ze willen dat ene extra lampje in deze of gene hoek. “Tuurlijk”, zeggen we dan allemaal. Op dat moment is de bouw heel klantvriendelijk. Maar het kost ons 80 euro, en die klant snapt dat niet. Kortom: een plug & play-aanbouw waarbij de klant vooraf precies weet wat hij krijgt en tijdens de productie niet meer kan wijzigen, is een betere uitkomst.”

Een andere belangrijke persoon die Koenders bij zijn zoektocht leerde kennen, is Marcel Otte van Geo-Energie, specialist op het gebied van bodemwarmte en uitvinder van een compacte warmtepomp voor een individuele woning. Tevens partner in het Energie Bespaar Huis. Koenders: “Ik zag op een bepaald moment dat de markt van duurzaamheid het zou gaan worden en besloot dat ik die kant op moest.”

Optimaal Duurzaam Renoveren

Het zoeken van een nieuwe koers heeft uiteindelijk geleid tot het concept Optimaal Duurzaam Renoveren: een aanpak voor bestaande woningen waarmee een energiebesparing van 80% kan worden gerealiseerd. Het is toegepast op het Energie Bespaar Huis in Westervoort.

De ingrediënten: een individuele warmtepomp plus zonneboiler voor ruimteverwarming en warm tapwater, pv-panelen op het schuurtje voor elektra. Er is geen gasaansluiting meer, dus wordt hiervoor ook geen vastrecht meer betaald.

De isolatiewaarde van de woning is Rc = 3,5. Niet heel hoog dus. “Het gaat ook om het optimale evenwicht”, zegt Koenders, die van mening is dat aannemers veel meer moeten denken vanuit de installatietechniek. “Het bouwkundige en installatietechnische aspect zijn nog altijd zeer aparte disciplines, terwijl je bij een hedendaagse woning of kantoor vanuit de installatietechniek moet beginnen met denken. Het gaat om de afgifte van warmte en het comfort, daar begint het mee. Natuurlijk heeft dat gevolgen voor de schil en de rest van je gebouw.”

Beleven

Zijn eigen kantoor is enkele jaren geleden al voorzien van een warmtepomp met bodemwarmte, ook als visitekaartje richting opdrachtgevers. Maar Koenders komt er bij het ontwikkelen en in de markt zetten van zijn concept achter dat woningcorporaties huiverig zijn om een dergelijk apparaat in hun woningen te installeren. Te onbekend, slechte verhalen over gehoord, kortom: geen belangstelling. “Daarom heb ik ook besloten om dat huis te kopen: je kunt het ervaren. Voor de particuliere doelgroep is dat ook belangrijk.”

Het Energie Bespaar Huis brengt energiebesparende maatregelen daardoor dichterbij mensen, is Koenders’ overtuiging. “Heel veel mensen weten niet eens hoe een pv-paneel er van dichtbij uitziet en hoe dat werkt. Laat staan dat ze iets weten over aardwarmte. Dat gebruiken wij in de woning voor vloerverwarming en wandverwarming en we laten zien hoe dat werkt. Je wil dat beleven, voelen. En ik kan mijn USP’s richting corporaties goed laten zien: het concept is per woning toe te passen, dus deelname van 70% van de bewoners is niet aan de orde. Het hoeft niet per blok. En de renovatie kan in bewoonde toestand plaatsvinden, of bij mutatie.”

Marketing

Nu het concept staat, is het aan Koenders om het Energie Bespaar Huis verder onder de aandacht te brengen. In de woning worden op de benedenverdieping de energiebesparende maatregelen getoond en verschillende pakketten aangeboden, tot aan nul-op-de-meter (de eis van Energiesprong). “We willen huizenbezitters en corporaties overtuigen om alle stappen te zetten en te kiezen voor een integrale aanpak. Maar natuurlijk: als een particulier eerst alleen dubbel glas wil, kan dat ook.”

Voor het aan de man brengen van duurzame renovaties heeft Koenders een freelance marketing & salesmanager ingeschakeld. “In de bouw is dat eigenlijk iets nieuws. Bedrijven geven in het algemeen gemiddeld 4% van hun omzet uit aan marketing. In de bouw is dat veel lager. Eigenlijk nihil.” De winkel gaat begin februari open. Om ook echt de besparingen in de praktijk te laten zien, verhuurt Koenders de woning aan een particulier. “De benedenverdieping is dan de showroom, maar boven kan iemand wonen. Op die manier heb ik ook verbruik in de woning.”

Beeld: Koenders Totaalbouw, Paul Diersen

Dit artikel verscheen in de Aannemer van januari 2014. Klik hier voor een (proef)abonnement.