Aannemer 1 – 2021 – pag. 21

Knallen
Enkele uren na het leegpompen van het zwembad ontstaat
zichtbaar spanning in de tegelvloer. Er treedt plaatselijk
stuik op, waarbij tegels door de spanning lokaal omhoog
worden gedrukt. Bij het uitnemen van de tegels ontlaadt de
spanning zich met luide knallen.

Spanning
De deskundige is er uit: de schade aan de tegelvloer is ver-
oorzaakt door spanningen in de verschillende materiaalla-
gen van de vloer. Die materialen zijn onderhevig aan vorm-
veranderingen; het gevolg van bijvoorbeeld verschillen in
krimpmaat, in thermische of hygrische uitzetting. Bij een
hechtende vloer wordt deze vervorming verhinderd en ont-
staan spanningen op het grensvlak. Er is onder meer sprake

Dilataties in tegelwerk moeten
zijn doorgezet in de ondergrond

Foto links
De kitvoeg is

samengedrukt.

Foto rechts
De vloertegels zijn

onvoldoende
vrijgehouden van de

wand.

van schuifspanning op het hechtvlak, normaalspanning op
het contactvlak en trek- of drukspanning in de bovenlaag.
De vloertegels zijn in specie gelegd. Een relatief starre inter-
face, die vervormingen in de ondergrond remt. Bij een ver-
vorming van de betonconstructie of de dekvloer ontstaat
een grote schuifspanning op het hechtvlak van de tegel. Die
is ter plaatse van een vrije rand (of dilatatie) het grootst,
net als de hieruit resulterende normaalspanning.

Dilataties
Het dilateren van een vloer is alleen zinvol als sprake is van
een niet-hechtende opbouw of een elastische interface.
Beweging ter plaatse van de dilatatie is immers alleen
mogelijk als de lijmlaag enige beweging tussen dekvloer en
tegel toelaat, ofwel de hele vloeropbouw zwevend is
aangebracht. Dilataties in tegelwerk moeten wel zijn door-
gezet in de ondergrond (URL 35-101).
Doordat hier is gekozen voor een starre interface – directe
inbedding in de dekvloer – zijn de dilataties ineffectief.
Sterker nog, ze hebben een negatief bijeffect. De vloer
gedraagt zich als een vrije rand, waardoor de schuif- en nor-
maalspanning lokaal hoog oplopen en juist hier onthech-
ting optreedt. Als tegels zijn losgekomen, ontstaat als het
ware een nieuwe vrije rand. Het proces herhaalt zich en de
schade breidt zich als een olievlek uit.

Herstel
Nu er duidelijkheid is, worden het vloertegelwerk en de
onderliggende dekvloer volledig gesloopt. Er komt een nieu-
we hechtende dekvloer met nieuwe vloertegels. Verlijmd
deze keer, met toepassing van een hoogelastische S2-lijm,
verwerkt volgens de methode van buttering & floating. Op
die manier is dilatatie van de tegelvloer niet meer vereist.

21nr. 1 – Februari 2021 Aannemer

20-21_bouwschade.indd 21 01-02-21 12:23