Aannemer 1 – 2021 – pag. 24

24 Aannemer nr. 1 – Februari 2021

Bedrijfsvoering

Meewerkende ‘lijder’
Voor deze leider heeft Ockhuijsen niet alleen diep respect, maar er ook een beetje medelij-
den mee. De meewerkende ‘lijder’ doet ‘stinkend zijn best’. Hij wil graag, maar het lukt niet.
Omdat hij niet voor leiderschap in de wieg is gelegd en er ook nooit voor heeft gekozen. De
meewerkende ‘lijder’ heeft veel taken op zijn bord gekregen, maar niet de bijbehorende
bevoegdheden en verantwoordelijkheden om die taken op zijn eigen manier uit te voeren.
Waarom niet? Omdat er nog een baas boven hem staat. Het is het oude liedje. De meewer-
kende ‘lijder’ is intern doorgegroeid: van leerling naar uiteindelijk projectleider. En toen was
hij – omdat er niemand anders beschikbaar was – zomaar ineens vestigingsdirecteur. Met

gestrekt been ging hij erin. Hij werkte, hij buffelde, zestig uur per week. Maar hij ontbeerde de juiste leiderschapskwa-
liteiten. Hij kreeg geen vat op de snelle veranderingen in zijn organisatie. “Ik zie ze bloeden”, zegt Ockhuijsen. “Ze
moeten constant laveren tussen baas en afdeling. Dat is een worsteling, een onmogelijke taak. Een APK op hun werk-
wijze zou helpen. Even afstand nemen. Wat is je Ambitie? Hoe ziet je Portfolio eruit? Wie zijn je Klanten? Op drie
niveaus lichten we de organisatie door: strategisch, tactisch en operationeel.”

Aanjager-veranderaar
De aanjager-veranderaar is een baas zoals iedere organisatie die zich zou wensen. “Deze
empathische leider heeft het heilige licht gezien”, aldus Ockhuijsen. Hij straft niet, maar coacht.
Hij rent niet als een dolle door het bedrijfspand, maar observeert wat er gebeurt. Hij weet wat
zijn medewerkers willen en hoe hij hun skills en talenten optimaal kan benutten. Leidinggeven,
mensen meenemen en inspireren, dat zit gewoon in zijn DNA. De aanjager-veranderaar neemt
de tijd om naar mensen te luisteren en problemen op te lossen. Dat kan hij ook gemakkelijk
doen, want de interne processen in zijn organisatie zijn op orde. In het bedrijf van de aanjager-
veranderaar heerst rust en regelmaat. “Er gaat meer goed dan fout.” Er is altijd ruimte om even

in te zoomen op een situatie die anders liep dan verwacht. De aanjager-veranderaar begrijpt dat ‘inzoomen’ de organi-
satie beter maakt. En ook de mensen. Er is aandacht voor duurzame inzetbaarheid. Medewerkers ‘oproken’ is een heil-
loze weg, weet de aanjager-veranderaar. Hij begrijpt de samenhang tussen alle veranderingen en weet de steeds com-
plexere bouwprocessen met speels gemak naar zijn hand te zetten. “Vroeger ging je een huis verbouwen. Nu heb je
gelijk met een hele straat te maken. Zulke ontwikkelingen moet je wel kunnen managen.”

Vriendelijke bullebak
In de (turn)sport zien we ze nog wel: bullebakken die hun pupillen met dwang en intimidatie
proberen op te poken tot grote hoogte, als het kan tot boven de sneeuwgrens. Daar is het
koud en kil. Een luisterend oor is ver te zoeken. Gelukkig is dit type bullebak in het bedrijfs-
leven vrijwel verdwenen. Edoch, de vriendelijke variant – die neigt naar ‘autoritair en direc-
tief’ – komt relatief veel voor in de technische branche. ‘Niet lullen maar poetsen’ is het
credo waarmee de vriendelijke bullebak zijn bedrijf pleegt te runnen. Hij doet het met een
glimlach, dus af en toe lullen is oké. Zijn medewerkers voelen zich daar prima bij. “Deze lei-
derschapsstijl werkt nog best goed bij veel traditioneel geleide bedrijven”, aldus Ockhuijsen.

“In zulke organisaties zien we weinig eigen initiatief op de werkvloer. De medewerkers vinden het prettig als de baas
zegt wat er moet gebeuren. Ze zijn het gewend en hebben het nodig om tot productie te komen. Dat kan heel goed
hoor. Maar er kleeft een gevaar aan. De kans bestaat dat dit type leider jaknikkers om zich heen verzamelt. En dat is
nooit goed voor een organisatie. Er moet wrijving zijn. Tegengestelde meningen zijn altijd nodig.”

Wat voor een baas ben jij?

22-23-24_leiders.indd 24 01-02-21 12:23