Aannemer 2 – 2022 – pag. 5

Bouwen als
wederdienst
voor de natuur
Prefab stroboxen, hergebruikte houten balken, leemstuc en gebrand hout op de
gevel. De nieuwe woning van architect Lydia Fraaije wordt gebouwd als
showcase voor ontwerpfilosofie biomimicry. Ofwel: “Leren van de 3,8 miljard
jaar research and development-kennis van de natuur.”

“De natuur heeft alles al een keer ontwikkeld. En veel beter
dan wij mensen”, zegt architect Lydia Fraaije, oprichter van
van FRAAi Architecten. De natuur levert allerlei ecosysteem-
diensten, legt zij uit. Zoals het zuiveren van water en lucht,
reguleren van het klimaat, het zorgen voor biodiversiteit
zodat er minder ziekte en plagen zijn, het afvangen van
koolstof en fijnstof en het binden van stikstof. “Allemaal
diensten die de natuur ons gratis levert, zonder dat we
daarbij stilstaan. Maar we zijn als mens wel afhankelijk van
die diensten om te kunnen overleven.”
Wie gaat bouwen, schraapt een stuk bodem weg – dat waar
het hele ecosysteem uit ontstaat – en bouwt daar iets dat
doorgaans niets teruggeeft aan de natuur. Fraaije neemt
daarom ontwerpbeslissingen zodanig dat het gebouw in
kwestie óók ecosysteemdiensten gaat leveren. Met haar
andere bedrijf Symbiotic Systems heeft ze een rekenmetho-
de bedacht waarmee dit is te bepalen. Op die manier ont-
werpen vraagt een ander perspectief, maar, zo stelt Fraaije,
“is vaak makkelijker dan je zou denken.”
Een voorbeeld daarvan is materialen zoveel mogelijk lokaal
zoeken. En ook: materialen gebruiken die weer in de natuur
zijn op te nemen. “Afval bestaat niet in de natuur. In de
bouwwereld staan we daar best ver vanaf.”
Uiteraard moet de oplossing wel haalbaar zijn en technisch
verantwoord. Welke bouwmethode het beste past, is niet
een-twee-drie te zeggen. “Het liefst gebruik ik materialen
die er al zijn, zodat we geen grondstoffen hoeven te delven.
Een vogel gaat ook gewoon op zoek naar takjes die hij in

Lydia Fraaije: “Afval bestaat niet in de natuur. In de bouwwereld staan we daar best
ver vanaf.”

Tekst Paul Diersen Foto’s Bert Jansen, Lydia Fraaije

5Aannemer nr. 2 – Maart 2022

04-05-06-07-08-09_fraaie.indd 5 14-03-2022 17:36