Aannemer 3 – 2022 – pag. 22

Hoogste rendement
Volgens Erich zorgt het geïntegreerde concept van een
warmtewinpaneel en zonnecollector (het koperen leidingen-
netwerk) voor het hoogste en meest efficiënte energetische
rendement. De onderzoeksfeiten spreken voor zich. Volgens
de wetenschapper van TNO levert een warmtewingevel van
slechts 15 m2 per jaar in potentie maximaal 45 gigajoule
energie op voor de ruimteverwarming en warm tapwater
(afhankelijk van de oriëntatie van het paneel). Volgens het
Nibud heeft een huishouden van twee personen in een
bestaande gasgestookte woning circa 34 GJ per jaar aan
warmte nodig en in een nieuwbouwwoning is dat slechts 14
GJ. Dat is een grove schatting, want een en ander hangt af
van het gedrag van een huishouden. De geschatte opbrengst
van de warmtewingevel geeft in elk geval aan dat het aard-
gasloos maken van de woning ruimschoots rendabel is.
“Het ontwerp van de warmtewingevelpanelen is uitgelegd
op het piekvermogen van de toegepaste warmtepompen,
ongeveer 6 kW”, legt Erich uit. “Uiteraard is de energiebe-
hoefte van de woning leidend. We passen in deze pilot
diverse water/water-warmtepompen toe, waaronder een
hoogtemperatuurwarmtepomp van Eplucon die op propaan
werkt en tot maximaal 70 °C warmte kan produceren. Dit
model passen we toe in een jaren-60-woning, waar de tradi-
tionele hoogtemperatuurradiatoren worden gehandhaafd.
Daarnaast kan het systeem ook toegepast worden bij een
woning met vloerverwarming, waar een lage aanvoertempe-
ratuur van circa 30 °C meestal voldoende is.”
De warmtepompen zijn in de woning geplaatst, met één uit-
zondering. Bij één woning zijn de warmtepomp en het buf-
fervat in een geïsoleerde berging in de tuin ondergebracht

wegens ruimtegebrek in de woning. “Welk type en model
pomp we toepassen hangt af van het buffervermogen,
het afgiftesysteem en de energiebehoefte per woning”,
legt Erich uit.
De woningen worden geventileerd via balansventilatie met
warmteterugwinning.

Isoleren en luchtdicht maken
Een ijzeren voorwaarde voor een efficiënte werking van de
warmtepompen is een goede isolatie en luchtdichting van
de woningen. Renovatie- en onderhoudsbedrijf Knaapen-
Groep heeft die klus op zich genomen voor de woningen in
Eindhoven en Van der Meijs renovatie en onderhoud voor
die in Helmond. Beide bedrijven voerden ook de voorberei-
dende werkzaamheden voor de installatie van de warmte-
wingevel en de warmtepomp uit. De gevels waren al groten-
deels gevuld met glaswol; de vloeren zijn opnieuw
geïsoleerd. Daarnaast is het enkel glas vervangen door dub-
bel glas met dubbele tochtkaders.
Volgens werkvoorbereider Frenk van den Bogaard van
KnaapenGroep was vooral het kierdicht maken van de
woningen het meest uitdagend. “De blowerdoortest van
Plushuis heeft de luchtlekken genadeloos blootgelegd, maar
tevens aangetoond dat de genomen isolatie- en luchtdicht-
heidsmaatregelen effect hebben gesorteerd. De meest pro-
blematische luchtlekken zitten in de balklagen van de vloer,
die doorlopen in de spouwmuur van de aangrenzende
woning. Dan zou je een rigoureuze ingreep moeten doen.
Dat was financieel niet haalbaar. We hebben de bereikbare
aansluitingen, bijvoorbeeld kozijn/muur en dak/muur, gekit
en aan de binnen- en buitenzijde van het dak folies aange-
bracht. Dat leverde geen lage qv;10-waarde op, maar het
scheelt zeker in het energieverbruik en luchtverlies.”

Verschillende uitvoeringsmethodes
Voor de montage van het warmtewingevelpaneel zijn in het
kader van het ENVISION-onderzoek diverse methodes toe-
gepast. Bij één woning is de kopgevel grotendeels bekleed
met het paneel, geïntegreerd in de houtskeletbouw en bij
andere woningen is het gevelpaneel op de bestaande
gemetselde gevel gemonteerd. In één variant is de tuinber-
ging afgewerkt met het gevelpaneel.

Standaardisatie
Na de werkzaamheden van KnaapenGroep heeft Van den
Hoff Installatiebedrijf de warmtewingevel en warmtepom-
pen en buffervaten geïnstalleerd. Van den Bogaard is
oprecht enthousiast over de warmtewingevel als concept.
“Het is een eenvoudig systeem dat vrij makkelijk gestan-
daardiseerd kan worden in combinatie met de warmtepomp.
Normaliter ben ik vrij kritisch als het gaat om duurzame

Warmteabsorptie door het gevelpaneel
AkzoNobel heeft een verf ontwikkeld die warmte
absorbeert uit het niet-zichtbare deel van zonlicht:
infrarood en uv-straling. Deze straling bedraagt maar
liefst vijftig procent van de totale zonne-energie. De
coating bestaat uit pigmentdeeltjes die een groter deel
van dit onzichtbare zonlicht ‘vangen’ naarmate de
kleur van het gevelpaneel donkerder is. Een witte coa-
ting ‘vangt’ de minste zonnewarmte; een zwart paneel
de meeste: ongeveer 3 GJ per vierkante meter. Maar
ook rode, blauwe of groene kleuren bieden een goede
opbrengst. Zelfs een paneel dat niet direct in het zicht-
bare zonlicht staat genereert energie. Volgens het
samenwerkingsverband TNO/Emergo en AkzoNobel is
het rendement van een warmtewingevel vele malen
groter dan dat van pv-panelen.

22 Aannemer nr. 3 – Mei 2022

GEBOUWSCHIL

20-21-22-23_warmtewingevel.indd 22 25-04-2022 12:08