Aannemer 5 – 2022 – pag. 6

latiesysteem, via infiltratie (kieren) en open ramen.
Drie conclusies uit deze overzichten:
(1) “Het aandeel verwarming is relatief klein: een kwart tot
een derde, dat is een kleiner aandeel dan bij woningen die
minder goed zijn geïsoleerd”, aldus Koene.
(2) Wie warm stookt, stookt het huis van de zuinige buren
mee. Een aantal woningen verliest warmte naar de buren,
andere winnen juist warmte. Een oplossing hiervoor zou zijn
om woningscheidende wanden te isoleren.
(3) De bodemwarmtepomp doet het goed, met een COP van
5,5 tot 5,8. “Dit zijn getallen die je kunt verwachten bij dit
type warmtepomp, omdat het temperatuurverschil tussen
de bron – het water uit de bodem – en afgifte kleiner is dan
bij een lucht-waterwarmtepomp.”

Energieneutraal?
TNO heeft energieneutraal gedefinieerd op basis van de
BENG2-eis. Die gaat over primair energieverbruik van de
woning, dat wil zeggen de energie die nodig is voor verwar-
ming, koeling, ventilatie en tapwater. Koene: “Dat zijn ook de
posten die Klimaatgarant heeft gegarandeerd. Daar mag je
de duurzame opwekking van aftrekken. Met andere woor-
den: als de duurzame opwekking groter is dan wat je nodig
hebt, dan is het primair energiegebruik kleiner dan nul en
dan ben je energieneutraal of zelfs energieproducerend. Let
wel: dit is dus exclusief het energiegebruik voor huishoude-
lijk gebruik – verlichting, wasmachine, koelkast, etc. Het is
dus geen nul-op-de-meter.”
Gemeten van 1 juni 2021 tot 1 mei 2022 was de opgewekte
elektriciteit in alle woningen méér dan het verbruik voor
verwarming, koeling, ventilatie en tapwater. Missie geslaagd.

Comfort: winter
Met betrekking tot het wooncomfort zijn twee enquêtes
gehouden onder bewoners. Eén gericht op het zomercom-
fort, een op wintercomfort.
In de zomer waren er klachten over geluid. Bij navraag
bleek dit te gaan om bouwverkeer (in de betreffende wijk
De Draai wordt druk gebouwd).
In de winter zijn er wat klachten over droge lucht. “De
metingen laten zien dat er geen ondergrens wordt over-
schreden – 30 tot 60 procent relatieve vochtigheid is ideaal
– maar in de buurt van de ondergrens kunnen we ons wel
voorstellen dat er klachten komen”, zegt Koene.
Oorzaak: droge buitenlucht in de winter in combinatie met
lage vochtproductie in de woning. “De meeste woningen
worden bewoond door één persoon. Als die overdag ook

Door ruime kanalen geen
klachten over ventilatiesysteem

Aan kierdichting is
extra aandacht

besteed, onder meer
met een tussentijdse

meting zoals hier.

6 Aannemer nr. 5 – September 2022

PROJECT

04-05-06-07_nerozero.indd 6 29-08-2022 09:07