Aannemer 8 – 2021 – pag. 17

geheel op zijn lichaam werd afgesteld. “Het is in eerste
instantie natuurlijk wennen dat je ‘iets’ aan hebt. In kleine
ruimten heb je wat minder bewegingsvrijheid en je moet
opletten dat je met het klimmen op een ladder nergens
achter blijft haken. Maar verder ben ik zeer positief; vooral
met plafondwerk is het ondersteunende effect van het ske-
let fenomenaal. Je armen worden als het ware automatisch
opgetild door het veermechanisme van het skelet. Bij het
afreien van het onderste deel van de wand is de ondersteu-
ning minder merkbaar en dan voel je ook dat je wat minder
flexibel bent met zo’n skelet. Voor werkzaamheden boven
de schouder wil ik het product zeker permanent blijven
gebruiken.”
Een ander voordeel dat Klaas ervaart is de flexibiliteit van
het skelet. Binnen no-time kan hij het frame, dat bestaat uit
draagbanden en het veermechanisme, uit- en aantrekken.
“Dat is wel makkelijk. Als je in kleine ruimten werkt is het
soms handiger om even zonder het skelet te werken.”

Minder moe
Naast het dragen van het skelet moet Klaas vragenlijsten
invullen over hoe hij het skelet gebruikt en wat zijn (licha-

melijke) ervaringen zijn. Dat doet hij ’s avonds na het werk.
“Nee, geen probleem, ondanks dat we natuurlijk zwaar werk
doen.” Bijkomend voordeel was dat Klaas merkbaar minder
moe was als hij het skelet had gedragen in vergelijking met
vroeger.
Volgens Klaas is zijn werkgever erg enthousiast over het
exoskelet en is deze bereid om er een aantal aan te schaf-
fen. Knauf werkt op dit moment een plan uit op welke
manier het bedrijf kan bijdragen aan het vermarkten en het
vergroten van de acceptatie van het werken met een exo-
skelet. Uiteraard pas nadat de resultaten van dit onderzoek
bekend zijn.

Het exoskelet werkt
met arm-
ondersteunende
veren.

Klaas Stielstra (l) legt
Frank van der Mooren
uit wat hem zo goed
bevalt aan het
exoskelet.

17nr. 8 – December 2021 Aannemer

14-15-16-17_exoskelet.indd 17 29-11-21 09:25