Arbeidstekorten vormen in de bouw nog altijd een uitdaging, maar volgens de nieuwste analyse van ING Research is dit probleem in andere sectoren urgenter. De bouw weet de hoge vraag naar personeel beter op te vangen, terwijl de arbeidsproductiviteit al jaren achterblijft. Deze combinatie zorgt voor oplopende bouwkosten en bemoeilijkt de realisatie van verduurzaming en woningbouw in Nederland.
Uit cijfers blijkt dat in 2025 zo’n 20% van de bouwbedrijven werkzaamheden niet volledig kan uitvoeren door personeelsgebrek. Dat percentage ligt fors lager dan het gemiddelde in het Nederlandse bedrijfsleven (35%). Tussen 2015 en 2024 steeg het aantal werkzame personen in de bouw van 448.000 naar 594.000. In de industrie nam het aantal banen juist af, waardoor technisch geschoolde werknemers vaker overstappen naar de bouw. Zo drukken arbeidstekorten in de bouw minder zwaar dan in andere sectoren.
Lage productiviteitsgroei drijft kosten op
De productiviteitsgroei blijft achter: sinds 1996 nam de arbeidsproductiviteit in de bouw met circa 30% toe, terwijl de industrie deze ruim verdubbelde. Door de lage productiviteitsgroei stijgt de hoeveelheid arbeid per project, terwijl de lonen oplopen. Bouwbedrijven berekenen een groot deel van deze kosten door aan opdrachtgevers. Volgens ING kan een extra groei van 20% de vraag naar bouwpersoneel met ruim 100.000 arbeidskrachten verminderen.
Industrialiseringsgolf biedt kansen en risico’s
Door prefab, modulair bouwen en digitalisering neemt de industrialisatie in de woningbouw toe. Kleine industriële bouwers produceren jaarlijks circa 50 tot 100 woningen via gestandaardiseerde concepten. Toch blijft de totale sector achter door grote projectvariatie, lokale regelgeving en het aandeel renovatie en onderhoud.
“Industrieel bouwen biedt kansen, maar ondernemers moeten alert zijn op overcapaciteit en financiële risico’s”, zegt Jan van der Doelen, ING Sector Banker Building & Construction. “Flexibiliteit, ketensamenwerking en voorspelbare afzet zijn daarbij cruciaal.”
Dreigende overcapaciteit in industriële woningbouw
De industriële bouwcapaciteit groeit richting 2028 naar ruim 80.000 woningen per jaar, terwijl het onzeker is of het huidige bouwtempo van circa 70.000 woningen sterk toeneemt. Niet alle nieuwbouwwoningen zijn geschikt voor industriële productie, waardoor overcapaciteit kan ontstaan. Vooral kleinere bedrijven zonder schaalvoordelen lopen risico op margedruk.
Efficiënt bouwen, digitaliseren en industrialiseren blijft noodzakelijk, stelt ING Research vast. “Het biedt kansen om de productiviteit te verhogen, arbeidstekorten in de bouw te beperken en de sector toekomstbestendig te maken.”
