“Elke euro geïnvesteerd in arbeidsveiligheid, betaalt zich terug.” Dat is de belangrijkste boodschap die de kersverse DGUV-directeur Stephan Fasshauer brengt op vakbeurs A+A in Düsseldorf. Met grote zorgen kijkt hij naar de Verenigde Staten, waar Trump 60 veiligheidsregels wil afschaffen. Aannemer sprak Fasshauer direct na de opening van de vakbeurs.
Hoe is het gesteld met arbeidsveiligheid in Duitsland?
Stephan Fasshauer: “Door preventie is het gelukt om het aantal werkgerelateerde ongevallen in Duitsland de afgelopen 30 jaar te halveren. Dat is een heel belangrijk gegeven: elke euro die we in arbeidsveiligheid investeren, is zinvol, omdat dit leidt tot minder ongevallen. Preventie is dan ook een van de hoofdopgaven van DGUV. Bedrijven betalen dan ook minder premie dan tien jaar geleden voor de ongevallenverzekering.
Tegelijkertijd zijn in Duitsland, in vergelijking met andere landen, te veel werknemers te lang arbeidsongeschikt. Dat heeft impact op onze economische groei. De Duitse minister van economie (Katherina Reiche – red.) heeft onlangs gesteld dat we ervoor moeten zorgen dat Duitsers gezonder en fitter zijn, opdat ze beschikbaar blijven voor werk.”
Wat is DGUV?
DGUV is het samenwerkingsverband van meer dan dertig Duitse ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekeraars. Deze Duitse paraplu-organisatie richt zich op het voorkomen van ongevallen door veiligheid op het werk te bevorderen. Zo keurt en certificeert DGUV persoonlijke beschermingsmiddelen, machines en apparatuur om te garanderen dat ze voldoen aan de veiligheidsstandaarden. Het keuren gaat via zogenaamde DGUV-voorschriften, wat door Duitse staat opgestelde wetten en regels zijn.
Wat doet DGUV concreet om uitval van werknemers te voorkomen?
“We doen bijvoorbeeld risico-analyses van werkplekken. We analyseren de kwetsbaarheden van een werkplek die leiden tot de ziekte van een werknemer. Vanuit DGUV kunnen we daar advies over geven. Bijvoorbeeld: hoe geef je een werkplek vorm? Waar komt het beeldscherm? Wanneer neem je pauze? Welke belastings- en stressfactoren zijn er? Dat doen we ook voor vakmensen. Hoe moet je als dakdekker je ladder opstellen? Welke beschermende werkkleding moet je als electricien bij welke soort opdrachten bij je hebben?
In onze academie in Dresden hebben we onlangs een circuit opgesteld met 7 stations waar we de psychische risico’s van kantoorbanen kunnen meten. We hebben ook een stresskamer gebouwd waar we kunnen zien hoe mensen onder stress werken. Wat gebeurt er precies? Hoeveel spanning ervaart die persoon? Onderzoek daarnaar is erg belangrijk.”
Tijdens de expert talk over noemde u AI als kans om de veiligheid van werknemers te vergroten. Hoe ziet u dat voor zich?
“AI speelt bij ons vooral een rol in de preventie. Mijn hoofdpunt is dat we heel veel data hebben. We weten eigenlijk al heel veel. Maar vanwege regelgeving mogen we die data op dit moment nog niet gebruiken. Als dat wel mag, dan kunnen we heel precies aangeven welke werkplek op welke manier kwetsbaar is, maar ook bij welke bedrijven werknemers een verhoogd risico lopen. Onder andere in de bouw hebben we op dit vlak een pilotproject lopen. We kunnen nu al indicatoren herkennen. Als we merken dat er jarenlang geen veiligheidstrainingen zijn geweest, dan raden we aan daar opnieuw in te investeren.
Aan de hand van data willen we kunnen voorspellen met welke waarschijnlijkheid een bedrijf binnenkort een ongeval zal hebben. Daarmee kunnen we bijvoorbeeld herkennen waar de risico’s liggen: bij dakdekkers, slagers of bakkers. Zo weten we waar we onze preventiemaatregelen moeten versterken.
Binnen de ongevallenverzekering hebben we bovendien een stimulanssysteem: bedrijven die meer investeren in arbeidsveiligheid en preventie betalen een lagere premie. We zien welke bedrijven actief zijn op dat vlak en welke niet. Als een bedrijf niets doet, weten we dat het risico hoger ligt. Vanuit DGUV kunnen we vervolgens heel specifiek adviseren hoe die risico’s verlaagd kunnen worden, wat uiteindelijk iedereen ten goede komt.”
Waarom loont het te investeren in arbeidsveiligheid?
“Als je 1 euro investeert in arbeidsveiligheid, dan levert dat ongeveer 1,70 euro op. Dit getal is afkomstig uit een wat oudere, zeer uitgebreide internationale studie waar zo’n 30 tot 40 landen bij betrokken waren. Sommige landen krijgen in economisch opzicht 5 euro terug als ze 1 euro investeren in arbeidsveiligheid. Dat betekent dat elke in preventie geïnvesteerde euro goed uitgegeven geld is.”
Een opkomend risico is klimaatverandering. Ik denk aan hittestress onder bouwers. Raakt klimaatverandering nu al de veiligheid en gezondheid van werknemers in Duitsland?
“Klimaatverandering raakt ons in heel veel opzichten. Bij iedereen die voor werk onderweg is, bijvoorbeeld op de fiets. Er zijn ongevallen bekend van fietskoeriers die een zonnesteek kregen, met ernstige gevolgen. Daarom onderzoeken we nu aan een instituut van de DGUV wat het effect is van geschikte koelvesten in de zomer, zodat fietskoeriers geen hitteberoerte meer krijgen en gezond hun werkdag kunnen afronden. Dat helpt niet alleen henzelf, maar voorkomt ook langdurige uitval.
Maar het raakt ook de bouw, en de straatbouw in het bijzonder. Laatst was ik in Senegal, waar ik heb geleerd hoe daar straatbouw functioneert. De hitte kom daar zowel van boven, van de zon, als van onder, van de straat. Klimaatverandering is daar bovendien al langer en intenser voelbaar. We kunnen allemaal van elkaar leren. Het loont om vanuit Europa een blik te werpen op Azië en Afrika.”
Wat is uw grootste uitdaging voor de komende 5 jaar?
“Duidelijk blijven maken hoe belangrijk arbeidsveiligheid is. Dat preventie niet tot kosten leidt, maar een goede investering is. We zien in Amerika wat er gebeurt als dat bewustzijn er niet is. Als arbeidsveiligheid, van vandaag op morgen, onder vuur ligt. Trump wil 60 belangrijke veiligheidsregels afschaffen, onder andere in de bouw, en pakt de Amerikaanse autoriteit op het gebied van arbeidsveiligheid aan (OSHA – red.) Ik ben heel benieuwd en bezorgd wat zich van daaruit gaat ontwikkelen. Mijn prognose is dat de middellange termijn de kosten veel hoger zullen zijn dan een investering in preventie.”
