In een aflevering van Ondertussen aan de Hofvijver, zag ik beelden van de verbouwing van het Binnenhof in de jaren ’70. Bouwvakkers stonden op het dak, bezig met het plaatsen van een lichtstraat. Geen helm. Geen valbeveiliging. Geen beschermende kleding. Alleen een sigaret in de mondhoek en een flinke portie bravoure. Toen was dat normaal. Nu kijken we er met opgetrokken wenkbrauwen naar. Hoe konden ze zó werken?
De afgelopen 30 à 40 jaar heeft ons veiligheidsbesef een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Van “het hoort erbij” naar “het moet veilig zijn”. We hebben regels, richtlijnen, certificeringen en controles. Maar bovenal hebben we een cultuurverandering doorgemaakt. Veilig werken is niet langer een last, maar een verantwoordelijkheid – voor jezelf én voor elkaar.
Maar toch horen we nog steeds geluiden die de veiligheid op de bouwplaats in twijfel trekken. Een veelgehoorde opmerking gaat over de veiligheid van buitenlandse collega’s in de bouw. Vaak wordt gesteld dat de taalbarrière een groot probleem vormt, een belemmering voor het naleven van veiligheidsvoorschriften. Maar is taal werkelijk de enige uitdaging?
Natuurlijk is het belangrijk dat iedereen de instructies begrijpt, maar veiligheid draait niet alleen om communicatie in woorden. Het gaat om cultuur, ervaring en bewustzijn. Het is niet onterecht te zeggen dat veel van deze collega’s zich bevinden op het punt waar wij 30 tot 40 jaar geleden stonden: onbekend met de gevaren en vaak te weinig onderricht in de cruciale aspecten van veilig werken.
Veiligheid in de bouw
Daarom is veiligheid in de bouw veel meer dan alleen regels uitleggen. Het gaat om het creëren van een cultuur waarin iedereen begrijpt waarom veiligheid belangrijk is. Zoals het gezegde luidt: “Geef een man een vis en hij heeft eten voor een dag; leer hem vissen en hij heeft eten voor het leven.” We moeten onze collega’s niet alleen regels opleggen, maar ze ook leren hoe ze veilig kunnen werken, zodat ze hun hele carrière beschermd zijn.
Dus als je een collega ziet die ‘gevaarlijk’ handelt, vraag jezelf dan af: wat heeft hij nodig om niet alleen vandaag veilig te werken, maar ook zijn hele leven lang? Hoe kun jij hem helpen in zijn ontwikkeling? Niet door te wijzen, maar door te begeleiden. Niet door te zuchten, maar door te verbinden.
Bij Bewuste Bouwers geloven we dat veiligheid begint bij bewustzijn. En bewustzijn begint bij begrip. Laten we dus niet alleen bouwen aan projecten, maar ook aan elkaar. Want pas als iedereen zich veilig voelt, kunnen we echt zeggen: we bouwen bewust.
Lees hier eerdere blogs van Jan Koers, directeur van Bewuste Bouwers.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.