Op 28 november 2025 verschijnt Van Baksteen naar Blockchain: Hoe we samen de leefomgeving van 2040 creëren. Het nieuwe boek van innovatie-expert Marjet Rutten biedt een optimistische blik op de toekomst van de bouwsector. “Het middelgrote bouwbedrijf moet nu gaan nadenken over wat diens toegevoegde waarde in de toekomst gaat zijn.”
Wat bracht je ertoe om een nieuw toekomstboek te schrijven?
Marjet Rutten: „Vijftien jaar geleden schreef ik Van Yab Yum naar Dim Sum over de bouwsector in 2025. Dat was een boek vol met gekke, vernieuwende technische innovaties. Wat ik zie, is dat we nu bezig zijn met de adoptie van dingen die in 2010 heel vernieuwend waren, zoals industrieel bouwen. Het gebied waar op dit moment het meeste gebeurt, dat is AI. Daar had bijna niemand het over in 2010. Toch vond ik voor dit boek minder nieuwe dingen dan in 2010.
Waar toen een grote push zat op technologische vernieuwing, zit die nu op sociale vernieuwing. Dat is een heel ander spectrum, met minder sexy gadgets waar je over kunt schrijven. De focus ligt ook meer op verandering van cultuur: hoe zorgen we er nou voor dat we op een structureel andere manier slimmer met elkaar gaan samenwerken?”
Korting in de voorverkoop
Het boek Van Baksteen naar Blockhain van Marjet Rutten is tot maandag 24 november 2025 met korting verkrijgbaar. Je betaalt geen € 45, maar € 30. Bestel het boek op Debouwin2040.nl.
Welke lezer heb je in gedachten voor dit boek?
“Professionals die werken bij een middelgroot bouwbedrijf. Het boek biedt namelijk een breed overzicht van alle ontwikkelingen die gaande zijn en die zullen gaan komen. Het is goed om daar kennis van te nemen om te bepalen hoe je daarop kunt inspelen. Je kunt er dingen uitpakken die voor jou interessant zijn of waar je in gelooft. Je moet je als bouwer afvragen op welke terreinen je wilt uitblinken, en daar helpt dit boek bij.In het boek zitten bovendien 100 cases, allemaal voorbeelden van organisaties die bezig zijn met verandering – daar zitten veel bouwbedrijven en toeleveranciers tussen.”
Wat bedoel je eigenlijk precies met die ‘sociale vernieuwing’?
“We zullen minder naar geld kijken en meer naar welzijn. Als maatschappij gaan we ‘brede welvaart’ serieus nemen. De bouwsector gaat daarin een belangrijke rol spelen. Dan heb ik het onder meer over duurzaamheid en gezondheid, maar ook over eenzaamheid. Eén op de tien Nederlanders is op dit moment eenzaam. Andere woon- en werkvormen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van dit probleem.”
Waar gaat het Van Baksteen naar Blockchain over?
Marjet Rutten laat zien hoe technologie, duurzaamheid en nieuwe vormen van samenwerking hand in hand gaan in de leefomgeving van morgen. Het boek bestaat uit vier delen die samen een beeld schetsen van de gebouwde omgeving in 2040:
- Nederland in 2040: welzijn boven welvaart, nieuwe woon- en werkvormen, natuur als bouwsteen.
- De bouw als katalysator voor duurzaamheid: van materialentransitie tot energiepositieve gebouwen.
- Slimmer ontwerpen, bouwen en beheren: industrialisatie, AI en robotisering.
- Verandering van organisaties: nieuwe samenwerkingsvormen, leiderschap, diversiteit en cultuur.
Met meer dan honderd praktijkvoorbeelden van pioniers en vernieuwers is Van Baksteen naar Blockchain zowel een inspiratiebron als een handboek voor professionals die de toekomst van de sector mee vormgeven.
Jan Willem van de Groep, bekend pionier en dwarsdenker, schreef bij elk hoofdstuk een kritische reflectie en voorziet het boek van scherpe inzichten en tegengeluid.
Nieuwsgierig naar de inhoud? Lees hier een preview van het boek!
Wat vragen alle ontwikkelingen van bouwbedrijven?
“Verandering van leiderschap en cultuur. Veel bouwbedrijven zijn nog hiërarchisch georganiseerd, terwijl de opgaven die voor ons liggen van ons vragen om in gelijkwaardigheid met elkaar samen te werken. Dat vraagt van iedereen wat. Als een opdrachtgever iets wil doen met biobased bouwen, dan is een bouwer gewend om te bedenken hoe dat kan binnen de bestaande kaders van die opdrachtgever. Terwijl hij ook zou kunnen zeggen: luister eens, overweeg om je kaders te veranderen, want anders gaat biobased in jouw organisatie niet vliegen. Maar dat durft een bouwer niet, dat zit niet in de cultuur.”
Wat is het risico van niet durven veranderen?
“Traditioneel gezien wachten wij tot de overheid met regelgeving komt. Maar er zijn heel veel partijen – beleggers, opdrachtgevers – die niet wachten op die regelgeving. Die maken afspraken met elkaar. Als je als bouwer daarin niet meegaat, dan ga je voor die partijen in de toekomst niet meer kunnen bouwen. Zo spraken dertien grote vastgoedvermogensbeheerders en woningcorporaties gezamenlijk af om te werken met harde plafondwaarden voor de uitstoot van bouwmaterialen. Dat gaat om € 60 miljard aan belegd vermogen en tienduizenden nieuwe woningen in de komende jaren, dat is serieus geld. Dus je zult wel moeten veranderen om in de toekomst mee te kunnen blijven doen.”
Hoe moet je dat aanvliegen, als middelgrote bouwer?
“Voor het middenbedrijf is de toekomst echt wel lastig. Grote bedrijven investeren volop in vernieuwing, kleine bedrijven hebben weinig overhead – die kunnen als urenfabriek super veel werk verzetten. Juist het middenbedrijf moet gaan nadenken over wat diens toegevoegde waarde in de toekomst gaat zijn. Waar ligt mijn grootste meerwaarde? Wat kan ik uitbesteden? Wat moet ik zelf blijven doen? Dat kan betekenen dat je niet zelf gaat investeren in een woningfabriek, maar wél woningen gaat inkopen bij zo’n fabriek. Als ik kijk naar 2040, dan verloopt 80% van de woningbouw industrieel. In 2030 moet dat al 50% zijn. Ook al hebben de 3D-woningbouwers het nu moeilijk – het aantal woningen dat uit de fabrieken rolt, groeit jaar op jaar.”
Wat betekent dit voor het personeelsbeleid?
“Investeringen die je nu doet, moeten allemaal gericht zijn op wat jij denkt waar jouw organisatie in 2035 staat. Investeringen die je nu doet in software en machines moeten in die visie passen. Dat geldt ook voor de mensen die je aanneemt. Ook daarin is een verandering van cultuur nodig.
Toen ik tien jaar geleden Vrouwen kunnen niet bouwen geleden schreef, heb ik veel bedrijven geïnterviewd. Die hadden een sterke mening over minder dan fulltime werken. Dat zagen ze toch echt wel als een gebrek aan betrokkenheid. Daarin vindt nu een kentering plaats. Want heel veel jongeren, en ook steeds meer dertigers die kinderen krijgen, die willen niet fulltime werken. Als organisatie moet je dat gewoon accepteren. Als je blijft verwachten van mensen dat ze fulltime voor je gaan werken, dan kun je dadelijk gewoon geen goede mensen meer aan je bedrijf binden.
Bovendien: we gaan met z’n allen steeds minder werken, maar de arbeidsproductiviteit moet echt wel omhoog om de woningbouwopgave te kunnen klaren en onze internationale concurrentiepositie te kunnen behouden. Software, industrialisatie en AI kunnen daarbij helpen. Bouwbedrijven hebben de reflex om nieuw personeel aan te nemen als ze veel werk krijgen. Daar gaat veel tijd en geld in zitten, terwijl er vaak meer winst valt te halen door werkprocessen slimmer in te richten.”
Ten slotte: het is 2040. Waar ben je dan het meest nieuwsgierig naar?
“Naar de sociale transitie, die vind ik echt met afstand het interessantst. Hebben we het dan voor elkaar gekregen om deze maatschappij, die toch best wel gepolariseerd is, om daar weer samen wat van te maken? En wat betreft de techniek, dan ben ik benieuwd of AI alle beloftes waarmaakt.”
